INSTALACJE ALARMOWE
poczuj się BEZPIECZNIEJ, zaopatrz dom w SYSTEM ALARMOWY!
Najkorzystniejszy moment na instalację alarmu
Trudno sobie wyobrazić współczesny dom bez porządnego alarmu, który zapewni bezpieczeństwo i spokojny sen domownikom oraz będzie czuwać nad ich mieniem podczas ich nieobecności w domu. Patrząc jednak na współczesnych inwestorów budujących własny dom można odnieść inne wrażenie. Będąc na etapie budowy domu, problem instalacji alarmowej odkładany jest przez inwestorów zwykle na dalszy plan lub w ogóle nie jest brany pod uwagę. A to przecież najlepszy moment na to, by pomyśleć o zainstalowaniu systemu alarmowego. Koszty związane z prowadzeniem okablowania instalacji alarmowej w budynku w stanie surowym jest dużo niższy a całe okablowanie jest schowane w tynku. Oczywiście nie przekreśla to możliwości montażu alarmu w wykończonym już domu. Wiązać się to jednak będzie z koniecznością poprowadzenia okablowania w specjalnych listwach po powierzchni ścian i sufitów - co nie dla każdego jest wystarczająco estetyczne - lub koniecznością kucia ścian w celu ukrycia tego okablowania. Alternatywą dla tych rozwiązań jest zastosowanie urządzeń bezprzewodowych, które choć są droższe od urządzeń komunikujących się po kablu, spełniają swe funkcje w stu procentach.
Przyjmuje się, że w nowo powstających budynkach urządzenia alarmowe powinno montować się przy okazji wykonywania instalacji elektrycznej. Dobrym rozwiązaniem dla inwestora - w takiej sytuacji, może okazać się znalezienie wykonawcy, który posiada odpowiednie uprawnienia i wykona obie te instalacje.
Wybieramy skuteczny system alarmowy
Zadaniem systemu alarmowego jest wykrycie włamania lub sytuacji zagrożenia i zaalarmowanie odpowiednich służb lub właściciela. Już sama obecność, tego typu "strażnika" w budynku, zniechęca zwykle do podjęcia prób kradzieży, a w przypadku włamania pozwala zminimalizować jego skutki.
Popularne na rynku, proste systemy alarmowe, zapewniają tak zwaną ochronę wewnętrzną. Opierają się one na czujkach wykrywających ruch we wszystkich pomieszczeniach, do których możliwy jest bezpośredni dostęp z zewnątrz. Zwykle są wystarczająco skuteczne w przypadku ochrony mienia w domu pozostawionym bez opieki. Jednak gdy mieszkańcy przebywają w środku, czujki ruchu muszą być wyłączone, pozbawiając mieszkańców jakiejkolwiek ochrony.
Aby uniknąć takiej sytuacji, wielu inwestorów decyduje się na skuteczniejsze, choć często kosztowniejsze rozwiązania, które zapewniają dodatkowo tak zwaną ochronę obwodową. Informują one nie o tym, że ktoś dostał się do wnętrza budynku, ale już o samej próbie wtargnięcia napastników. Ochrona obwodowa opiera się zwykle na magnetycznych czujkach otwarcia okien i drzwi. Uzupełnieniem mogą być czujki reagujące na stłuczenie szyby bądź aktywne bariery podczerwieni (tzw. niewidzialne ogrodzenie). Połączenie ochrony wewnętrznej i obwodowej sprawia, że alarm staje się uniwersalny - chroni dom nie tylko podczas nieobecności domowników, ale także gdy w nim przebywają. Zastosowanie alarmu obwodowego jest korzystne także ze względu na możliwość pozostawienia w domu zwierząt, które powodowałyby uruchamianie alarmu wyposażonego jedynie w czujki ruchu. Wprawdzie istnieją czujki, które na zwierzęta nie powinny reagować, ale w praktyce nie zawsze odróżniają zwierzę od człowieka i powodują nieuzasadnione uruchamianie alarmu. Częste uruchamianie się alarmu bez ważnego powodu powoduje osłabienie czujności naszej i sąsiadów.
Dodatkowa ochrona obwodowa umożliwia już wprawdzie spokojniejszy sen, ale ma nadal pewną ułomność. Jest nią brak ochrony przed uśpieniem. Posługując się gazem usypiającym, napastnicy mogą uśpić mieszkańców i dopiero wtedy dostać się do środka. Wówczas nawet w przypadku uruchomienia alarmu mogą dokonać szybkiej kradzieży - przyjazd agencji ochrony następuje zwykle dopiero po kilku minutach. Dlatego interesującym rozwiązaniem są czujki wykrywające obecność gazu usypiającego. Jest to ciekawe uzupełnienie ochrony wewnętrznej i obwodowej, które w znaczny sposób podnosi skuteczność ochrony mieszkańców oraz ich mienia.
Nowoczesne systemy alarmowe oferują ponadto czujki wykrywające ulatniający się dwutlenek węgla (zwany cichym zabójcą), gaz ziemny i propan-butan, informujące o zaprószeniu ognia oraz zalaniu wodą. Takie dodatkowe zabezpieczenia doceniane są zwykle dopiero, gdy dochodzi do nieszczęśliwego wypadku w postaci pożaru, zaczadzenia, zalania, czy wybuchu gazu.
Inwestor z zasady nie zna się i nie musi się znać ani na urządzeniach, ani na instalacjach alarmowych. Od tego jest specjalista, który w oparciu o swą wiedzę i doświadczenie oraz oczekiwania inwestora, powinien przedstawić jak najkorzystniejsze rozwiązanie przeznaczone dla danego obiektu. Na rynku działa sporo firm i pseudofirm zajmujących się instalacjami alarmowymi. Warto więc zwrócić uwagę na to, czy osoby odpowiedzialne za projekt i wykonanie przyszłej instalacji alarmowej, posiadają odpowiednie uprawnienia i licencje oraz czy gwarantują obsługę gwarancyjną i pogwarancyjną wykonanej instalacji. Nie można bowiem powierzyć bezpieczeństwa swego i rodziny, osobie niewiarygodnej i niekompetentnej, która nie bierze odpowiedzialności za wykonaną instalację.
Podstawowe elementy systemu alarmowego
Aby zapoznać się z istotą działania poszczególnych elementów systemu alarmowego przedstawionych na poniższym schemacie oraz fachową terminologią, proponujemy zapoznać się z zamieszczonym poniżej słowniczkiem:
- Centrala alarmowa - mózg systemu alarmowego, który odpowiada za funkcjonalność całego układu. Zbiera informacje z czujek, manipulatorów i steruje sygnalizatorami lub urządzeniami do powiadamiania użytkownika. Z uwagi na funkcję jaką pełni w systemie, powinna być dobrze strzeżona i niedostępna dla potencjalnego włamywacza.
- Manipulator - umożliwia komunikowanie się z centralą alarmową. Umieszczany jest zwykle w miejscu łatwo dostępnym. Przy jego pomocy możemy wydawać centrali różnego rodzaju polecenia, wśród których podstawowe to załączenie i wyłączenie czuwania. Informuje użytkownika o alarmach, awariach oraz innych zdarzeniach, które zarejestrował system. Wreszcie przy pomocy manipulatora możemy centralę zaprogramować.
- Komputer - służy do komunikowania się z systemem alarmowym przy pomocy zainstalowanego wcześniej odpowiedniego oprogramowania oraz specjalnego modułu TCP/IP wchodzącego w skład instalacji alarmowej. Rozwiązanie to umożliwia użytkownikowi intuicyjną obsługę systemu poprzez wizualizację oraz daje możliwość zdalnej obsługi poprzez sieć internetową.
- Czujki - pełnią rolę zmysłów systemu alarmowego. Bodźce, które za ich pośrednictwem docierają do centrali alarmowej, pozwalają systemowi odpowiednio reagować i działać. Ze względu na zastosowanie, czujki dzielimy na:
- sygnalizujące próbę wtargnięcia do chronionego obszaru, tworzące tzw. ochronę obwodową:
- czujki otwarcia zabezpieczonych drzwi i okien (kontaktrony),
- czujki wibracyjne reagujące na wstrząsy spowodowane przełamywaniem zamków czy siłowaniem się z zawiasami,
- czujki zbicia szyby (mikrofonowe), które za pomocą wykrywania fal dźwiękowych reagują na dźwięk wybijanej szyby okna lub witryny,
- aktywne bariery podczerwieni, tworzące niewidzialne "ogrodzenie" za pomocą wiązek promieniowania podczerwonego, którego przecięcie powoduje określoną reakcję centrali alarmowej.
- sygnalizujące włamanie i napad, tworzące ochronę wewnątrz pomieszczeń:
- pasywne czujki podczerwieni PIR, zaliczane do grupy detektorów ruchu, które informują centralę alarmową o pojawieniu się w nadzorowanym obszarze obiektów, które poruszają się i emitują ciepło,
- czujki dualne, które wykorzystują dwa różne rodzaje detekcji (detekcję w podczerwieni i mikrofalową), uzyskując większą skuteczność działania i eliminując potencjalne fałszywe alarmy,
- sygnalizujące różnego rodzaju zagrożenia, jak: ulatniający się gaz, dwutlenek węgla, zadymienie, wysoka temperatura oraz zalanie wodą.
- Sygnalizatory - mają za zadanie informować osoby znajdujące się w najbliższym otoczeniu o zaistnieniu sytuacji alarmowej w wyraźnie dostrzegalny sposób. Rozróżnia się sygnalizatory optyczne (wykorzystujące sygnalizację świetlną), akustyczne (wykorzystujące sygnalizację dźwiękową) oraz optyczno-akustyczne (łączące obie te formy). Mogą być montowane wewnątrz pomieszczeń lub na zewnątrz budynków.
- Powiadamianie i monitoring - realizowane są za pośrednictwem specjalnych modułów komunikacyjnych i linii telefonicznej. Moduły komunikacyjne, w zależności od użytego modelu, umożliwiają osobom z odpowiednimi uprawnieniami użytkownika bądź administratora, na jednokierunkową bądź dwukierunkową zdalną komunikację z centralą systemu alarmowego. Komunikacja może być inicjowana przez centralę alarmową (powiadamianie upoważnionych osób o niepokojących zdarzeniach w chronionym obiekcie podczas nieobecności użytkowników) lub przez uprawnione do tego osoby (zdalne zarządzanie systemem bądź podejmowanie działań w odpowiedzi na informacje systemu alarmowego, o mających miejsce niepokojących zdarzeniach w chronionym budynku).
- System bezprzewodowy - stosowany jako autonomiczne (samodzielne) rozwiązanie alarmowe lub moduł wykorzystywany do rozbudowy dowolnego przewodowego systemu alarmowego o elementy bezprzewodowe. Dwukierunkowa szyfrowana komunikacja zapewnia wysoką klasę ochrony przed włamaniem i sabotażem. O ile połączenia kablowe są pewniejsze, o tyle dzisiejsze rozwiązania systemów alarmowych opierających się na komunikacji bezprzewodowej wraz z mechanizmami kontroli sprzętu zapewniają bezawaryjność na imponującym poziomie, niezwykle długi czas pracy bateryjnej oraz wczesną sygnalizację ich wyczerpywania się. Daje to poczucie pewności, że rozwiązanie takie jest godną rozważenia alternatywą dla tradycyjnych metod instalacji. Prostota w eksploatacji i brak konieczności instalowania okablowania w budynku powoduje, że chętnie jest nabywana przez właścicieli wykończonych już budynków.
Autonomiczny system kontroli dostępu
Pozwala na sprawne zarządzanie pracownikami na terenie firmy. Ogranicza dostęp do określonych pomieszczeń lub obiektów osobom nieupoważnionym. Kontroluje każdą próbę uzyskania dostępu do określonego pomieszczenia oraz rejestruje każde przejście i czas przebywania w danym pomieszczeniu. Najczęściej stosowanymi obecnie urządzeniami kontroli dostępu są zamki szyfrowe oraz czytniki kart zbliżeniowych. Dostępne są także terminale z wbudowaną klawiaturą i czytnikiem, które umożliwiają identyfikację użytkownika na podstawie kodu wstukanego z klawiatury lub/i karty zbliżeniowej. Urządzenia te mogą posiadać pamięć zdarzeń, w której są rejestrowane i archiwizowane wszystkie użycia kart lub kodów. Zdarzenia te mogą być następnie raportowane osobie zarządzającej systemem w postaci wydruku lub na monitorze komputera. Raporty te można następnie przeglądać i wykorzystywać do sporządzania dokumentacji, zestawień i różnego rodzaju statystyk (np. do automatycznej Rejestracji Czasu Pracy). Karty zbliżeniowe zawierają w sobie układ scalony z wpisanym kodem. Działając na zasadzie indukcji magnetycznej pobierają energię z czytnika i wysyłają swój kod. Nie wymagają wkładania do czytnika.
Do blokowania drzwi stosuje się najczęściej zamki elektryczne (tzw. ryglowe). Nie obędzie się także bez zastosowania urządzeń domykających samoczynnie drzwi i czujników sprawdzających stan zamknięcia.
Systemy telewizji dozorowej CCTV
Telewizja przemysłowa CCTV (z ang. closed-circuit television) - inaczej dozorowa bądź użytkowa, to system mający na celu zwiększenie bezpieczeństwa osób i mienia. Służy do monitoringu, obserwacji i rejestracji przekazywanych obrazów z pomieszczeń lub obszarów, w obrębie których zostały zainstalowane kamery. Stosowany jako środek do przeciwdziałania i wykrywania przestępstw, jest mniej kosztowny i bardziej niezależny niż ciągły nadzór ochrony fizycznej (który nie zawsze jest możliwy).
Do realizacji wyżej wymienionych zadań konieczne jest zastosowanie elementów, które można podzielić na trzy zasadnicze grupy:
- urządzenia odpowiedzialne za przetwarzanie sygnału wizyjnego na sygnały elektryczne - kamery CCD (kopułkowe, zintegrowane, kompaktowe, obrotowe),
- urządzenia odpowiedzialne za transmisję uzyskanych sygnałów - dzielniki obrazu, multipleksery, urządzenia do transmisji drogą radiową i poprzez sieć komputerową,
- urządzenia odpowiedzialne za przetwarzanie tych sygnałów na obrazy, które można wizualizować bądź rejestrować - monitory, magnetowidy oraz cyfrowe rejestratory DVD.
Opracowanie wydajnego systemu CCTV wymaga od projektanta odpowiedniej wiedzy na temat zasad projektowania nowoczesnych systemów CCTV oraz odpowiedniego sformułowania przez inwestora wszystkich wymagań dotyczących budowy danego systemu telewizji przemysłowej. Sprecyzowanie założeń już na wstępnym etapie inwestycji umożliwi prawidłowe zaprojektowanie instalacji oraz pozwoli na optymalny dobór urządzeń dozorowych. Chcąc określić swoje wymagania, inwestor powinien odpowiedzieć sobie na poniższe pytania:
- Co dokładnie ma być monitorowane - osoby, obiekty, obszary?
- Jakiemu celowi ma służyć dozorowanie określonej strefy?
- Jak dużą powierzchnię ma obejmować monitoring?
- Jak ma reagować system w przypadku naruszenia prywatności określonej strefy?
- W jakim środowisku będą pracować urządzenia systemu - wewnętrznym czy zewnętrznym?
- W jakich warunkach oświetleniowych będą pracować kamery przemysłowe?
- Jaki zasięg ma mieć transmisja danych - lokalny czy rozległy?
- Kto i w jaki sposób będzie zarządzać i sterować systemem?
- Jaką formę szkolenia operatorów systemu przyjąć?
- Kto i w jakim zakresie będzie odpowiadać za konserwację systemu w przyszłości?
Udzielając odpowiedzi na te wszystkie pytania, inwestor pozwoli wykonawcy na stworzenie efektywnego systemu dozorowego, spełniającego wszystkie oczekiwania użytkownika.